معماری معنوی چیست؟

معماری معنوی چیست؟ ما در این مقاله از سری مقاله های آموزش معماری به موضوع معماری معنوی پرداختیم. همه ی تلاش، حرکت و تکاپوی آدم ها رو میشه تحت عنوان حرکت کردن برای رسیدن به یک اصل و ارزش غایی خلاصه کردش: آرامش و همچنین آسودگی. تو این روزگار ها که زمین آبستن گذار از هزاره ای به هزاره ای دیگر هستش مناسبت های اجتماعی، فرهنگی، صنعتی و الگو های زندگی روز به روز بر تعداد شهر های بزرگ و شهروند های اونا بیشتر میکند. زندگی آدم ها در همچین مجتمع های زیستی، به خصوص در کشور هایی که در حال توسعه هستن دستخوش خیلی تنش ها و نا آرامی هاست. بررسی کردن عواملی که باعث ایجاد کردن فشار های روانی بر انسان هستن تو زندگی شهری مقوله ای پیچیده و بزرگ هست اما به طور کلی می شه این عوامل رو تحت دو دسته کلی گفتش: فشار های اجتماعی و همینطور فشار های محیطی. در ادامه به بررسی و توضیحات بیشتر معماری معنوی خواهیم پرداخت و معماری های مختلفی مانند معماری آرامش، معماری زمزمه سکوت، معماری آب و روانشناسی و.. را به شما توضیح خواهیم داد.

معماری آرامش

در معماری معنوی متوجه خواهیم شد که فشار های اجتماعی یه جور از روابط و اعمال میان آدم ها ناشی می شه ولی فشار هایی که مورد نظر تو این بحث هستن فشار هایی هستن که در محیط زندگی بر آدم ها تحمیل می کنه: شهر نشین ها ارتباطشون رو با صحبت کردن به حداقل رسانده ان و ساخته های دست بشر بخش اعظم محیط فیزیکی اون ها رو میسازه سرعت بالای زندگی و همچنین تراکم بیش از حد جمعیت و خطوط خشن و کنج های تیزی که به جای خطوط نرم و منحنی های چشم نواز طبیعت چشم ها رو می خراشن محیط زندگی را تبدیل به یک محیط تنش زا و همینطور سرسام آور کرده ان.

محیط زندگیمون در عین حال که می تونه عاملی موثر توی کمتر کردن فشار ها بر روان آدم ها و آروم گرفتن کسی باشه، می تونه به عاملی تشدید کننده هم تبدیل شه و چرا که عامل اولیه خیلی از نا آرامی های فکری و روحی باشه.

معماری زمزمه ی سکوت

قبل از آشنایی با معماری معنوی باید بدانید که ذهن آدم، همینطور تو تلاشه که سکون و سکوت را تجربه کنه تو دنیای امروزی، که همه چیز به خصوص ماشین هایی که برای آرامش بشر آفریده شده ان دغدغه و آشفتگی رو به آدم هدیه میده، اشتیاق داشتن به سکوت جوابی یگانه و شگرف برای درک کردن روح مکان و رسیدن به یکانگی هستش و نشان از بار مسئولیت معمار برای خلقش داره. تو فضای آشفته، به دنبال جاودانگی دویدن، کاری بس عبث می نماید پس جایگاه سکوت تو معماری و شکل دادن به فضا مهم و همچنین حیاتی هستش. همچنین پیشنهاد میکنیم مقاله ی ” مراحل اجرای ساختمانی ” رو مطالعه کنید.

نه اعتقاد به سکوت به عنوان صدای زمینه که خود سکوت معمار رو تو شناخت فضا و درک کردن مفاهیم ورای اون چه دیدنی هست کمک میکنه بعضی از آدم ها برای درک کردن یه مفهوم دست به مقایسه کردن می زنن برای مثال برای بیان کردن اینکه نور، یک نعمت بزرگ هست شروع به تعریف کردن تاریکی می کنن و یا سکوت همیشه در تقابل با چیزی به نان صدا، با مفهوم انگاشته می شود خیلی کم اتفاق می افتد که کلمه ای یا بوده ای رو به خاطر خود اون و به منظور دریافت کردن و درک کردن مفهومی که خود اون داره مورد بررسی قرار بدیم، نه اینکه ارزش اونو تو مقایسه با چیزی در ضدیت وصف کنیمش یا یه جور دیگه به چیزی پناه بردن برای خود آن نه برای فرار از چیز های دیگه- و اینجا هست که آگاهی و خلاقیت معمار در آفرینش سکوت، نقش بس حیاتی و انکار ناپذیر پیدا میکنه. بدون تعصب داشتن به اینکه معنی رو که می خواد به فضا بده، از آن خود بدونه.

فضای شنیداری نوع های مختلف ویژگی ها رو نسبت به فضای بصری داره حس شنیداری برعکس حس بینایی که خود آگاه هست قابل کنترل کردن نیست یعنی اینکه نمی تونیم مانع بشیم از ورود داده ها به گوش و از گوش به ذهنمون پس رسیدن به سکوت خیلی پر ارزش هست چون به طور ساده میسر نمی شه. باید بدونیم که چه چیزی رو می خوایم ببینیمش و این در فضای مشوش هیچ وقت حاصل نمی شه معماری معنوی گویی دریچه ای برای وصل کردن به این حقیقت هست برای گذر کردن از زندگی پر همهمه ی برون دیواری و نا همگون معاصر و رسیدن به درون به یک هشتی، به یک باغ یک حوضخانه و یا یک حیاط مرکزی.

معماری معنوی به عنوان اینکه آفریننده ی سکوت هستش، به دنبال یه رابطه هستش رابطه ای بین فضا و روان آدمی، و چقدر سخت هست خلق کردن و آفریدن آفرینشی از نوع فضا، مکان حضور. که بعضی موقع ها به یه شکل حوضخانه ظاهر می شه و بعضی موقع ها در چشم انداز بزرگ یک باغ و یا شاید حتی در قاب یک پنجره و مهمانی بزرگی بر پا هستش سکوت اگه به معنی صحیح قابل تجربه کردن باشه، یک رقص هست نه یک رقص معمولی که سماعی از ژرفای قلب وجد، سرور، سرمستی موقعی که به ذهن اجازه اینو بدیم که در غنای بزرگ فضا غوطه ور بگرده در این رقص گرفتار می آید بسی صعب می نماید وظیفه ای این خالق دریافتن این رابطه که در اون بشه فاصله ی بین دنیا ی بیرون و همچنین درون را پل زد عجیب جستجویی هست.

آب و روانشناسی

آدم مجموعه ای هست پیچیده از روح و ذهن و هم جسم، همون جوری که جسم یه آدمی به غذا احتیاج داره ذهن و روحش هم طالب عنصر هایی هست که بهش آرامش بده در جامعه ی شهری که ساختمون های بلند و خیابون ها و زندگی ماشینی همه جا رو احاطه کرده ان، جلوه های زیبایی و هنر، بهترین پناه برای روح خسته و همچنین آرامش طلب آدمی هست.

در مقاله ی معماری معنوی خواهیم فهمید که امروزه در شهر ها شاهد عنصر هایی با بافت سخت مثل بتن و… به جای عنصر های طبیعی هستیم. چرا که باید با به کارگیری قسمتی این مکان ها می تونن پارک ها و باغ های شهری باشن. آب جزئ از این عنصر ها به حساب میره و چه در حالت سکون و چه در حالت حرکت نوازش دهنده روح انسان هست حرکت و موسیقی آب، در جلوگیری کردن بیشتر فضای سبز نقش در خور توجه داره می شه آب رو به صورت جویبار و چشمه برای نقاط آرام و بی سر و صدا و به صورتی آبشار و فواره های بزرگ برای نقاط پر از ازدحام و شلوغ طراحی کردش.

قطعا طراحی مسجد از زمره طرح های سهل و ممتنع معماری به حساب میاد سهم از آن بابت که فاقد ارتباطات فضایی پیچیده هستش و ممتنع به خاطر این که جواب دادن به زیبایی محسوس و معقول آن تعمق خیلی طلب کرده و تفحص در حوزه های مختلف معارف و علوم رو اجبار می سازه و لازم است بدونید که بتن مگر چیست؟

عمده ترین شرایط محیطی به قرار زیرن

1- همسازی محیط با ارزش قداست توسط معماری معنوی

2- همسویی محور حرکت و محور توجه

3- چگونگی همسویی محور حرکت و محور توجه

کلام آخر

در معماری معنوی خواهیم دانست که داشتن وجود محیطی امن برای زندگی در کنار بقیه نیاز های اساسی فیزیولوژیکی آدم مانند غذا، سر پناه و بهداشت از ضروری ها و نیاز های اصلی انسان هست احساس نا امنی در محیط و نگرانی های ناشی از مکان هایی که نا امن هستن سایر فعالیت های انسان رو تحت الشعاع قرار می ده و امور اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی به درستی انجام پذیر نمیشه. نابه هنجاری های اجتماعی نا امنی محیط زندگی و سلب کننده امنیت منطقه های شهری و در آخر مختل شدن آسایش و آرامش مردم هست.